حسین راغفر- استاد دانشگاه
ساز ناکوک تکراری
آرمان ملی آنلاین - سازی که 33 سال است نواخته میشود و هربار که این اتفاق افتاده، موجب عدم تعادلهایی در جامعه به لحاظ اقتصادی میشود. درحقیقت مسیر یک مارپیچ افزایش قیمت ارز است که موجب افزایش قیمت نهادهها میشود و بعد دولت مدعی میشود که برق و گاز و آب و حاملهای انرژی ارزان است و مبادرت به افزایش آنها میکند سپس همه اینها به محدودترشدن تولید میانجامد که طی آن بنگاههایی ورشکسته میشوند. بعد از افزایش قیمت ارز و حاملها، کسری بودجه و بینظمی مالی دولتها بزرگتر میشود و از این رو دولتها مجددا دست به بازنگری در قیمت ارز و حاملهای انرژی میزند. الان از 1370 تاکنون بارها و بارها این اتفاق افتاده و این مسیر طی شده و هر بار هم از آن به عنوان یک عمل شجاعانه و حرکت متهورانه نام برده شده اما اتفاقی که افتاده این است که نابرابریی پدید آمده که معنای دیگرش این است که یک عدهای برندههای این اوضاع و احوال و منتفعین این وضعیت هستند و یک جمعیت هم بازندههای این سیستماند که قشر فقیر جامعه هستند. جالب اینکه یک عده تئوریسین هم ارزیابی میکنند چنانچه قیمت ارز را آزاد کنید، محاسبات سازمان برنامه نشان میدهد که فقط بین 6 تا 7 درصد افزایش قیمت داریم! آیا الان هیچ فرد منصفی میپذیرد که فقط ظرف دو روز این افزایش شدید قیمت ارز حاصل شده باشد؟ هرچند شخصا خیلی بدبینتر از اینها هستم و به نظرم عوامل خارجی در این قضایا دخیل هستند ضمن اینکه تجربه این سه دهه تکرار مکرر سناریوی افزایش قیمت ارز و حاملهای انرژی و بنزین که موجب افزایش هزینههای تولید، رشد بیکاری و تعمیق و گسترش رکود شده و سال بعد مجددا همینها، تورمهای بعدی است که مجددا برای تامین کسری بودجههای دولت همین مسیر را ادامه دادهاند و بارها و بارها اتفاق افتاده است. رویدادی که عدم تعادلهای اقتصادی در جامعه ایجاد کرده به نحوی که امروزه کالاهایی که با قیمت ارز قیمتشان افزایش پیدا کرده، مثل درپوشهای فلزی کانالهای شهری، کابلهای فشارقوی، گاردریلهای کنار خیابانها، پُستهای دوربینهای راهنمایی و رانندگی به سرقت میرود. این عدم تعادلی که ایجاد شده به ناامنی دامن زده است. ضمن اینکه مشکلات اجتماعی دیگری از جمله خروج هموطنان از کشور و مهاجرتهایی را شاهد هستیم. از طرفی به نظر میرسد تصمیمهای سخت اقتصادی به گفته رئیسجمهور بیشتر متوجه افزایش قیمت حاملهای انرژی است. وقتی فقط ظرف یک هفته میبینیم قیمت خیلی از محصولات غذایی معمولی مردم مثل پنیر افزایش پیدا میکند، تجربه سه دهه گذشته به ما میگوید که با گسترش نابرابری و پیامدهای آنها روبهرو هستیم و این اتفاق چه بگوییم چه نگوییم خواهد افتاد و انتظار میرود که جلوی پیامدهای آن گرفته شود. به نظر میرسد این همان ساز ناکوکی است که بارها نواخته شده و مکررا هم شنیده شده و مجددا عملا همین نوازندگی دارد تکرار میشود.
ارسال نظر