مسیر حل و فصل اختلافات بین‌المللی

آرمان ملی آنلاین - واقعیت این است که خوش‌بینی‌هایی که تا اسفند سال گذشته درمورد برجام وجود داشت تا حدودی کمرنگ شده. استنباط این بود که با توجه به بحران روسیه و اوکراین و قدرت چانه‌زنی بیشتری که برای ایران پیدا شده ایرانی‌ها بتوانند در این مذاکرات امتیازات بیشتری بگیرند و حداقل اینکه تحریم‌ها برداشته می‌شد و ایران می‌توانست برجام را به شکل گذشته احیا کند. اما ظاهرا مسائل بیشتر پیچیده‌تر از خوش‌بینی‌های اولیه است و با توجه به اخباری که این روزها می‌رسد، یک مقدار آن خوش‌بینی‌ها دیگر افول کرده در عین حال نمی‌توان هم گفت که به جایی رسیدیم که الان بن‌بست را به شکل کلی اعلام کنیم و بگوییم برجام دیگر خاتمه پذیرفته است. از این رو هنوز فرصت برای احیای برجام هست گرچه در شرایط کنونی کار مشکلی به نظر می‌رسد. قضیه تحریم‌ها هم تا حدودی پیچیده‌تر شده و انعطافی در این مورد مشاهده نمی‌شود و اوضاع تغییر کرده است. از طرفی هدف ایران از مذاکرات برداشته شدن تحریم‌هاست. رفع تحریم‌ها یک مساله حیاتی است و ایران با این هدف وارد مذاکرات برجام شده است. در این اوضاع و شرایط با وجود تحریم‌ها ایران هم به این راحتی تن به برجامی که تحریم‌ها در آن همچنان باقی بمانند، ندهد و به بهانه‌های دیگری تحریم در آن پیش‌بینی یا وجود داشته باشد. واقعیت دیگری که در طرف مقابل وجود دارد اینکه رقابت‌های درونی و داخلی آمریکایی‌ها و اختلافات حزبی روی قضیه برجام سایه افکنده است. موضوعی که شاید خیلی مسبوق به سابقه در سیاست خارجی آمریکا نیست و سیاست خارجی آمریکا خیلی از رقابت‌های حزبی تاثیر نمی‌پذیرفت و عمدتا منافع ملی را دنبال می‌کرد. اما در چند سال اخیر ‌بخصوص از زمان روی کار آمدن ترامپ، سیاست خارجی آمریکا شاید تا حدود زیادی جنبه حزبی بودنش نمایان شده و مسائل ایران هم تا حدود زیادی تحت تاثیر این رقابت‌ها قرار گرفته است. ازطرفی قضیه خیلی پیچیده شده و بازیگران منطقه‌ای هم از جمله اسرائیل و عربستان دارند کارشکنی می‌کنند و در جهت به شکست انجامیدن برجام تلاش می‌کنند. باتوجه به اینکه بازیگران منطقه‌ای مخالف همپیمانان آمریکا در منطقه هستند قطعا و یقینا توجه به نظرات این بازیگران برای آمریکا مهم است که نظراتشان تامین شود. به هر حال وضعیت برجام پیچیده است و نسبت به سال گذشته جای امیدواری زیادی برای احیای برجام نیست. این درحالی است که سال گذشته صحبت از احیای قریب الوقوع برجام بود و بحث به مراحل نهایی رسیده بود تا بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران نهایی شود اما آنطور که اخبار خوشبینانه در سال گذشته شنیده می‌شد روال ادامه نیافت. در عین حال نمی‌توان گفت دیپلماسی در رابطه با احیای برجام به بن‌بست رسیده است. چون دیپلماسی همیشه راه خودش را پیدا می‌کند و می‌تواند در همین وضعیت نه چندان امیدوارکننده فعلی راهی برای احیای برجام پیدا شود.