یکدستی قوا نبود، ضدیت با اصلاح‌طلبان بود

آرمان ملی آنلاین - احسان انصاری: در همه کشورهای جهان عملکرد یک ساله دولت‌ها را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهند تا چشم‌انداز آینده دولت به‌همراه نقاط قوت و ضعف آن مشخص شود. در شرایط کنونی دولت رئیسی در آستانه یک ساله شدن است و به همین دلیل تحلیل و بررسی عملکرد دولت، می‌توان به تصمیم گیری‌های آینده کمک کند. «آرمان‌ملی» برای بررسی عملکرد یک ساله دولت رئیسی با دکتر احمدی حکیمی‌پور، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و عضو سابق شورای شهر تهران گفت‌وگو کرده است. حکیمی‌پور معتقد است: «مهم‌ترین شعارهایی که آقای رئیسی در دوران انتخابات داد حل مشکلات معیشتی، کاهش تورم، حل مشکلات بورس، حل مشکلات مسکن و حل مشکلات مرتبط با کارگران، کارمندان و بازنشستگان بوده است. این موضوعات وعده‌هایی بوده که دولت به مردم داده است. با این وجود هنوز اتفاق خاصی رخ نداده و بلکه برخی مشکلات بیشتر از گذشته شده است. برای تحلیل عملکرد دولت باید به بخش‌هایی توجه کرد که بیش‌ترین وعده‌ها در آن داده شده که مسائل اقتصادی بوده است. این در حالی است که دولت فعلا نتوانسته به وعده‌های خود عمل کند.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید:

دولت آقای رئیسی در آستانه یک سالگی خود است. در طول این یک سال دولت به چه میزان به وعده‌هایی که به مردم داده عمل کرده؟

در ابتدایی که آقای رئیسی مدیریت کشور را به دست گرفتند اصلاح‌طلبان دوست داشتند ایشان در کار خود موفق شود و به وعده‌هایی که به مردم داده عمل کند. اصلاح‌طلبان بر این باور بودند که بهبود وضعیت کشور در نهایت به سود همه است و به همین دلیل همه باید از دولت آقای رئیسی حمایت کنند. همه امیدوار بودند دولت بتواند مشکلات را حل کند. دولت در طول یک سالی که از عمر آن گذشته موفق نشده به وعده‌هایی که به مردم داده عمل کند. برخی از مدیران انتخاب شده نیز از توانایی و کارآمدی کافی برخوردار نیستند و به همین دلیل شرایط به شکلی رقم خورده که مشکلات گذشته نه تنها کاهش پیدا نکرده و بلکه در برخی حوزه‌ها روند افزایشی نیز داشته است. دولت رئیسی به خوبی از وضعیت دولت گذشته و مشکلات کشور اطلاع داشتند. این دولت به خوبی از وضعیت خزانه، فروش نفت، تحریم‌ها و چالش‌هایی که در درون کشور وجود داشت باخبر بود. در چنین شرایطی وعده‌های بیشتری به مردم دادند و به مردم قول دادند که مشکلات را مرتفع خواهند کرد. در نتیجه انتظارات را بالا بردندکه این موضوع نیز باعث شد کار برای دولت مشکل‌تر شود. این رویکرد جنبه انتخاباتی داشت. در شرایط کنونی که یک سال از عمر دولت گذشته وعده‌های دولت توسط مردم در شبکه‌های اجتماعی در حال بازنشر است و برای مردم این نکته مسجل شده که وعده‌هایی که در دوران انتخابات به مردم داد فعلا عملی نشده است. امروز زمان آن فرا رسیده که دولت در برخی رویکردهای خود تجدید نظر کند و برخی افراد ناکارآمد را کنار بگذارد. شرایط به شکلی در حال رقم خوردن است که فرصت‌ها برای دولت در حال از دست رفتن است. عملکرد دولت سیزدهم چشم‌انداز مثبتی مشاهده می‌شد این اتفاق باید رخ می‌داد. این در حالی است که عملکرد دولت به شکلی نبوده که چشم‌انداز مثبتی را پیش روی ما قرار بدهد. دولت عنوان می‌کند که اقتصاد کشور و معیشت مردم به برجام ارتباط ندارد و بلکه باید در داخل در این زمینه تصمیم گیری شود. این در حالی است که در طول یک سال گذشته باید اتفاقات مثبتی رخ می‌داد که نداده است.

در یک نگاه آسیب شناسانه دولت در طول یک سال گذشته در چه قسمت‌های با ضعف مواجه بوده است؟

اگر قرار است عملکرد دولت را مورد تحلیل و بررسی قرار داد باید براساس برنامه‌ها و شعارهایی که داده عملکرد آن را مورد بررسی قرار داد. مهم‌ترین شعارهایی که دولت در دوران انتخابات داد حل مشکلات معیشتی، کاهش تورم، حل مشکلات بورس، حل مشکلات مسکن و حل مشکلات مرتبط با کارگران، کارمندان و بازنشستگان بوده است. این موضوعات وعده‌هایی بوده که دولت به مردم داده است. با این وجود هنوز اتفاق خاصی رخ نداده است. برای تحلیل عملکرد دولت باید به بخش‌هایی توجه کرد که بیش‌ترین وعده‌ها در آن داده شده که مسائل اقتصادی بوده است. این در حالی است که تا کنون دولت در این زمینه نتوانسته به وعده‌های خود عمل کند. در هفته‌های اخیر یکی از وزرا بدون اینکه به وعده‌های خود عمل کند استعفا داد و کنار رفت. به عنوان مثال دولت رئیسی وعده داده که سالی یک میلیون مسکن خواهد ساخت. این در حالی است که در شرایط کنونی که یک سال از عمر دولت گذشته مسکنی ساخته نشده است. سوال اینجاست چرا در طول یک سال گذشته یک میلیون مسکن ساخته نشد؟ هنگامی که یک کارگزار ارشد عنوان می‌کند در سال یک میلیون مسکن در کشور ساخته می‌شود در بین مردم انتظار ایجاد می‌شود اما اگر پس از یک سال چنین اتفاقی رخ ندهد مردم ناامید می‌شوند. به همین دلیل من بیش‌ترین نقد به دولت را در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی می‌دانم. در مسائل فرهنگی نیز ما شاهد این هستیم که سخت گیری‌ها در زمینه رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و... نسبت به گذشته بیشتر شده است. این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که در دوران انتخابات به محدودیت اینترنت اعتقاد نداشت و عنوان می‌کرد که بسیاری از کسب و کارهای مردم با اینترنت و شبکه‌های اجتماعی ارتباط مستقیم دارد و به همین دلیل نباید در این زمینه محدودیت ایجاد شود. به دلیل اینکه دولت رئیسی در زمینه اقتصادی و معیشتی بیش‌ترین وعده را به مردم داده و نتوانسته آن را عملی کند به همین دلیل بیش‌ترین نقد نیز در همین حوزه به دولت وارد است.

عملکرد دولت در زمینه سیاست خارجی به چه صورت بوده است؟ چرا برجامی که می‌توانست در دولت روحانی به نتیجه برسد تا به این اندازه با تأخیر در تصمیم گیری مواجه شده و تاکنون به نتیجه نرسیده است؟

واقعیت این است که در زمینه سیاست خارجی و مذاکرات مشخص نیست دولت در آینده چه رویکردی را در پیش خواهد گرفت. دولت گذشته از ابزارهایی برخوردار بود که می‌توانست با کشورهای غربی توافق کند. این در حالی بود که منتقدان و برخی از نمایندگان مجلس چنین اجازه‌ای ندادند. اگر این اتفاقات رخ نمی‌داد در شش ماه پایانی دولت این امکان فراهم بود که دولت دوازدهم برجام را به نتیجه برساند. دولت کنونی عنوان می‌کند که از موضع عزتمندانه توافق خواهد کرد. این در حالی است که تاکنون این اتفاق خاص رخ نداده و همه چیز مشمول مرور زمان شده و نه تنها مذاکرات پیش نرفته بلکه با چالش‌های جدیدی نیز مواجه شده است. تا قبل از دولت روزنه‌ها و پنجره‌هایی برای مذاکره و توافق وجود داشت. این روزنه‌ها در ماه‌های ابتدایی دولت سیزدهم نیز وجود داشت اما هر چه زمان گذشت این پنجره‌ها وروزنه‌ها بسته می‌شود. در این زمینه به صورت صریح و شفاف عنوان نمی‌کنند که گره مذاکرات کجاست؟ در نظام بین‌المللی دیپلماسی و مذاکره یکی از راه‌های اصلی حل و فصل مناقشات بین کشورها به شمار می‌رود. به نظر می‌رسد در دولت کنونی از ظرفیت‌های دیپلماسی به خوبی استفاده نشده است.

اگر برجام به نتیجه نرسد دولت با چه چالش‌هایی مواجه خواهد بود؟

این موضوع بستگی به این دارد؛ در صورتی که برجام به نتیجه نرسد دولت چه رویکردی را در پیش خواهد گرفت. به صورت طبیعی هنگامی که دیپلماسی به نتیجه نرسد هزینه‌های مناقشه بین ایران و کشورهای غربی افزایش پیدا می‌کند و طرفین باید هزینه‌های بیشتری بدهند. دیپلماسی کم هزینه‌ترین راه برای حل و فصل اختلافات و مناقشات بین‌المللی است. به همین دلیل اگر بهترین راه به بن‌بست برسد راه‌ها دیگر راه‌های پرهزینه‌ای خواهد بود. در چنین وضعیتی نیز باید همه احتمالات را در نظر گرفت. دیپلماسی برای این است که این اتفاقات رخ ندهد و به همین دلیل بهتر است که طرفین انرژی اصلی خود را روی به نتیجه رسیدن مذاکرات و دیپلماسی قرار بدهند.

یکی از نکات مثبتی که درباره دولت آقای رئیسی عنوان می‌شد یکدستی قواست تا دولت بتواند تصمیمات سختی در راستای حل مشکلات مردم بگیرد. آیا در واقع یکدستی قوا در نهایت به سود دولت تمام شد و دولت توانست از این فرصت استفاده کند؟

یکدستی موجود نتوانست به دولت رئیسی در زمینه تصمیم گیری‌ها کمک کند. به هر حال رئیسی باید تصمیمات سختی می‌گرفت تا مشکلات مردم کاهش پیدا کند. چیزی که از آن به یکدستی تعبیر می‌شود یک ائتلاف بین طیف‌های مختلف جریان اصولگرایی بود که مهم‌ترین وجه اشتراک آن ضدیت با اصلاح‌طلبان بود. به همین دلیل من معتقدم ما در ظاهر شاهد یکدستی هستیم. این نوع یکدستی نیز در نهایت به رقابت درون گروهی منجر خواهد شد که در نهایت فایده‌ای برای دولت نخواهد داشت.