محسن روحی صفت در گفت‌وگو با «آرمان ملی»:
طالبان بدون شکل‌دهی حکومت فراگیر نمی‌تواند ادامه دهد
آرمان ملی آنلاین - علیرضا پورحسین: مقامات سیاسی ایالات متحده آمریکا و طالبان در قطر درباره آزادسازی برخی از منابع مالی افغانستان گفت‌وگو کردند. واشنگتن به دنبال راه‌‌هایی برای اطمینان از صرف این منابع به منظور کمک به مردم است. کاخ سفید اعلام کرد که به صورت فوری روی این موضوع کار میکند اما یکی از اعضای هیات‌مدیره بانک مرکزی افغانستان گفت که ممکن است نهایی شدن آن زمان‌بر باشد. در این خصوص سخنگوی وزارت خارجه طالبان گفت که امیرخان متقی، وزیر خارجه حکومت طالبان به‌همراه مقامات وزارت دارایی و بانک مرکزی برای مذاکرات وارد دوحه پایتخت قطر شده‌‌‌اند. وزارت امور خارجه ایالات متحده نیز گفت که تام وست، نماینده این کشور در امور افغانستان در مذاکرات شرکت میکند. در عین حال سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است که هیچ یک از این تعاملات نباید به عنوان مشروعیت بخشی به طالبان یا به اصطلاح دولت آن تلقی شود بلکه صرفا بازتاب این واقعیت است که ما برای پیشبرد منافع آمریکا نیاز به چنین گفت‌وگوهایی داریم. این در حالی است که بار دیگر طالبان در اقدامی مشکوک منجر به جان باختن یکی از مرزبانان ایرانی شده است. در راستای بررسی این مساله «آرمان‌ملی» گفت‌وگویی با محسن روحی‌صفت، دیپلمات پیشین کشورمان داشته است که در ادامه می‌خوانید:
تنش‌آفرینی طالبان در مرزهای ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این نخستین بار نیست که طالبان به شکل‌های مختلف به مرزهای شرقی ایران تعرض میکند و تنش‌آفرینی را در دستور کار خود قرار می‌دهد. ایران نیز در این خصوص مراعات کرده است و چندین مرتبه به طالبان تذکر داده که باید رفتاری اصولی و قانونی در مرزها داشته باشد. با این وجود باز هم شاهد بوده‌ایم که طالبان اقدام به تنش آفرینی در مرزها کرده است. علت اصلی این تنش آفرینی‌ها مشخصا بی‌تجربگی طالبان است زیرا هنوز اصول کشورداری را نمی‌دانند. باید توجه داشت که در رده‌های بالای طالبان این انگیزه وجود ندارد که با ایران درگیر شوند. رده‌های بالای افغانستان به خوبی می‌دانند که درگیر شدن طالبان با ایران به نفعشان نیست و هزینه سنگینی برای طالبان خواهد داشت. طالبان مدعی است که سرزمین افغانستان در زمان طالبان به محلی برای خرابکاری علیه سایر کشورها تبدیل نخواهد شد. این مساله هنوز راستی آزمایی نشده است و هر روز شواهدی برخلاف این ادعای مقامات طالبان در افغانستان دیده می‌شود. امروز گروه‌هایی در افغانستان نفوذ کرده‌اند که سبقه تروریستی دارند و مشخصا تنش‌زا خواهند بود. این گروه‌های تروریستی از غرب چین، قزاقستان، تاجیکستان و سایر کشورها به افغانستان رفته‌اند و مشخصا حضور آن‌ها منجر به ناامنی در منطقه خواهد شد. طالبان این مساله را کتمان میکند اما تمامی شواهد نشان می‌دهد که افغانستان به محل تجمع گروه‌های تروریستی بدل شده است. هنوز نشانه‌ای دیده نشده که طالبان بخواهد از این گروه‌ها علیه ایران استفاده کند و اتفاقاتی که در مرز با ایران رخ می‌دهد ناشی از تحرکات افراد خودسر در گروه طالبان است. ایران باید نسبت به این موضوعات پاسخ محکمی دهد تا اراده‌ای در شرق کشور علیه ایران ایجاد نشود. ایران مشخصا به دنبال زندگی مسالمت آمیز با همسایگان خود است. البته این گونه نباید باشد که ایران به راحتی با این تحرکات تحریک به درگیری شود بلکه با تدبیر و با رعایت اصول باید پاسخ محکم به این تنش‌زایی‌های مرزی داد تا حرکت ایذایی علیه ایران انجام نشود. صلح و ثبات در مرزهای شرقی یک امر مهم است و مشخصا ایران در این خصوص کوتاه نخواهد آمد.
بین تنش‌زایی‌های طالبان و مذاکراتی که با طرف آمریکایی دارند، ارتباطی وجود دارد؟
طالبان بعید به نظر می‌رسد با تحریک آمریکا اقدام به تنش‌زایی کند زیرا به هر حال برای اینکه در جامعه جهانی به رسمیت شناخته شوند نیاز دارند تا روابط خوبی با همسایگان خود داشته باشد و مشخصا مهم‌ترین همسایه آن‌ها نیز ایران است. طالبان صرفا با اتکا به آمریکا نمی‌تواند بر افغانستان حاکمیت کند و نیاز به‌همراهی سایر کشورهای همسایه خود دارد. کشورهای آسیایی به این نتیجه رسیده‌اند که به رسمیت شناخته شدن طالبان باید بر اساس یک تصمیم جمعی باشد و مشخصا اگر طالبان به سمت تنش‌زایی گام بردارد، کار خود را در این عرصه سخت خواهد کرد. تنش‌زایی طالبان مشخصا غیرعقلانی خواهد بود و شاید قسمتی از طالبان نیز به این شکل عمل کنند. حرکت‌های طالبان در عرصه‌های مختلف مشخصا مورد توجه ایران است و ایران به صورت حساب شده به این مسائل رسیدگی خواهد کرد زیرا هنوز طالبان حسن نیت خود را نشان نداده است وبه دنبال تمامیت خواهی در افغانستان است و حقوق سایر اقوام را رعایت نمی‌کند.
ریشه قیام هزاره‌ها علیه طالبان چه مواردی است و آیا برای طالبان دردسر ایجاد خواهد کرد؟
مشخصا تمامیت خواهی طالبان سبب شده تا هرازگاهی مردم ناراضی شوند و علیه طالبان قیام کنند. تا زمانی که طالبان به دنبال تمامیت خواهی باشد باید منتظر قیام مردمی باشد و رنگ آرامش را نخواهند دید. طالبان برای دوری از تنش باید تمامی اقوام را در دولت و حکومت مشارکت دهند. طالبان قطعا نمی‌تواند حکومتی باثبات و تک قومیتی در افغانستان داشته باشد زیرا اقوام افغانستان با 50 سال پیش تفاوت‌های زیادی دارند و در نبرد با شوروی تجربه لازم را کسب کرده‌اند و مشخصا زیر بار فشار طالبان نیز نخواهند رفت. 50 سال پیش زمانی که پشتون‌ها بر افغانستان حکومت می‌کردند، دست سایر اقوام خالی بود و نمی‌توانستند مقاومت کنند اما امروز همه چیز در افغانستان تغییر کرده است و تجربه 20 سال زندگی مدنی را از سال 2002 تا 2022 دارند و آگاهی سایر اقوام مشخصا بیشتر شده است. هزاره‌ها نیز به همین علت مطیع طالبان نیستند و مولوی مهدی نیز به همین علت علیه طالبان قیام کرد. باید توجه داشت که این ناآرامی‌ها به ضرر مردم افغانستان است و برای همین باید یک حکومت فراگیر در افغانستان تشکیل شود و اگر این اتفاق رخ ندهد باز هم قیام‌هایی علیه طالبان ایجاد خواهد شد.
ارسال نظر