سیاست برجامی ایران می‌تواند منجر به موفقیت شود
سید جلال ساداتیان در گفت وگو با »با آرمان ملی«:
آرمان ملی آنلاین - علیرضا پورحسین: بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که اقدامات آژانس و طرف‌های غربی بدون هیچ‌گونه استدلال حقوقی و فنی به طور قطع در محاسبات ایران در ارزیابی وضعیت پیش رو در مذاکرات اثرگذار خواهد بود. این موضوع مشخصا درخصوص اظهار نظر اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش مغرضانه‌ای که علیه ایران ارائه داد، صدق می‌کند. گزارش گروسی، گمانه‌ها درباره عزم جدی او برای حرکت در مسیری کاملا سیاسی و غیر فنی در قبال ایران را بیش از پیش به واقعیت نزدیک‌تر کرد. رافائل گروسی در این گزارش گفت تصمیم ایران مبنی بر عدم اجازه دسترسی به کارگاه ساخت قطعات سانتریفیوژ تسای کرج بر خلاف شرایط توافق شده بیانیه مشترک در تاریخ ۱۲ سپتامبر است. این در حالی است که او به‌خوبی می داند که تفاهم صورت‌گرفته در قالب بیانیه مشترک، مشمول تجهیزات نظارتی مجتمع کرج به این دلیل که در نتیجه خرابکاری تیرماه این مجتمع همچنان تحت تحقیقات امنیتی قرار دارد، نمی‌شود. این قبیل صحبت‌های گروسی که هرازچندگاهی و کاملا هم‌سو با منویات کاخ‌سفید علیه فعالیت‌های صلح‌آمیز
هسته‌ای ایران ایراد می‌شود، نه تنها در مسیر روان‌سازی مناسبات فنی فی مابین نیست، بلکه بیانگر آن است که اراده‌ای جدی در مقامات آژانس برای مشکل‌آفرینی هدایت‌شده برای ایران در حال پیگیری است. این در حالی است که ایران بارها اعلام کرده به اصل همکاری در قبال همکاری و تعهد در قبال تعهد پایبند است و این مهم را درخصوص اجرای برجام و همچنین مناسبات با آژانس به اثبات رسانده است. در راستای بررسی این چالش به‌وجود آمده، آرمان‌ملی گفت‌وگویی با سیدجلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در بریتانیا داشته است که در ادامه می خوانید.
ارزیابی شما از تاخیر در روند مذاکرات احیای برجام چیست؟
تغییر دولت توجیهی بود تا ایران زمان بیشتری برای اندیشیدن تمهیدات لازم برای مذاکرات داشته باشد. البته از اواخر دوره ریاست جمهوری آقای روحانی اقداماتی انجام شد تا مذاکرات حداقل در آن برهه زمانی به نتیجه نرسد. با آغاز این رویه دیگر آقای ظریف نیز سماجت به خرج نداد هرچند 6 دور مذاکره‌ای که آقای عراقچی انجام داده بود، ایران را در آستانه توافق مجدد قرار داده بود. با این وجود فرازونشیب‌های زیادی به‌وجود آمد. طرف‌های دیگر برجام تصور می‌کردند که دولت سیزدهم به‌زودی وارد مذاکرات برجامی می شود اما این اتفاق رخ نداد. از آنجایی که در گذشته تمامی تحریم‌ها علیه ایران وضع شده بود و ابزاری برای فشار بر ایران نداشتند، طرف‌های دیگر برجام به آژانس فشار وارد کردند تا آژانس اقدامی علیه ایران انجام دهد. در همین راستا گروسی به تهران آمد اما برخلاف انتظارات بین ایران و آژانس توافق حاصل شد و فقط به آقای گروسی اجازه بازدید از مجتمع تسا کرج داده نشد زیرا اقدام خرابکارانه از سوی کشورهای خارجی در آن محل انجام شده بود و تحقیقات در آن مرکز ادامه داشت. ایران بر این باور است که به دشمنان گرا داده شده تا این مجتمع را هدف قرار دهند و به
همین علت برای آن محدودیت‌های بیشتری وضع شد. همین امر تبدیل به بهانه‌ای شد تا مدیرکل آژانس گزارشی علیه ایران تدوین کند و ایران را زیر فشار قرار دهد. گروسی صحبت‌هایی در دو قسمت کرده و در ابتدا از ایران به‌خاطر تعویض دوربین‌ها و کارت‌های حافظه تشکر کرده اما در آخر به‌خاطر مرکز کرج ایران را تحت‌فشار قرار داده و همین قسمت آخر گزارش گروسی امروز به ابزاری برای غربی‌ها بدل شده تا ایران را تحت‌فشار قرار دهند و قطعنامه‌ای علیه ایران صادر کنند. روسیه تا این لحظه زیر بار این خواسته غربی‌ها نرفته است. روسیه به صراحت گفته که قطعنامه را رد می کند. تمامی این فشارها به این علت است که تصور می‌کنند ایران به صورت مخفیانه در حال انجام اقدام جدیدی است و پس از اتمام آن به میز مذاکره برمی‌گردد و می‌خواهند در این مسیر اخلال ایجاد کنند.
علل دیگری نیز در راستای اقدامات مخرب غربی‌ها علیه ایران وجود دارد؟
به نظر می‌رسد که ایران عینا همان مذاکرات دولت قبل را پیگیری نمی‌کند و خواستار ایجاد تغییراتی در روند مذاکرات است. مشخصا این نیز سبب شده تا غربی‌ها بر ایران فشار وارد کرده تا از همان جایی که دور ششم مذاکرات به پایان رسید به رایزنی‌ها بازگردند. غربی‌ها نگران این هستند که به صورت کلی موضوعات منطقه‌ای و دفاعی از مذاکرات حذف شود و مجبور شوند که تحریم‌ها را علیه ایران صرفا به‌واسطه مسائل هسته‌ای لغو کنند. آمریکا احساس می‌کند که در مذاکرات اخیر تحقیر شده‌اند و این احساس به این علت است که آنها در مذاکرات دخیل نبودند و ایران با اروپا مذاکره می‌کرد و اروپایی‌ها به صورت غیرمستقیم آمریکا را در جریان قرار می‌دادند. همین امر سبب شد تا انتقادات زیادی علیه دولت بایدن نیز شود. ایران به‌واسطه استنباط حقوقی توانسته بود که آمریکا را از میز مذاکره کنار بزند با این استدلال که آمریکا از برجام خارج شده است و دیگر حقی ندارد. این اتفاق برای آمریکا سنگین تمام شد و اعتراض سنا و کنگره را نیز به دنبال داشت و همین سبب شد تا دولت بایدن حداقل در کلام ایران را تهدید به تحریم کند.
سیاست ایران در قبال برجام می‌تواند منجر به موفقیت شود؟
ایران یک سیاست پرابهام را در پیش گرفته است تا بتواند دست برتر را در مذاکرات داشته باشد. همین سیاست سبب شد تا بین وزیرخارجه ما و مقامات آمریکایی نیز یک جنگ لفظی غیرمستقیم شکل گیرد. ایران تلویحا گفته عجله‌ای برای آغاز مذاکرات ندارد و آمریکا نیز گفته که تا ابد منتظر نمی‌ماند. باید توجه داشت که با وجود این فرازونشیب‌ها، بایدن توانست نخست وزیر اسرائیل را متقاعد کند که مخالفت زیادی با برجام از خود نشان ندهد. همین اتفاق سبب شد تا نفتالی بنت نیز در یک عقب‌نشینی عنوان کند که اگر برجام منتج به کنترل ایران می‌شود با آن مخالف نیستند. آمریکا به نحوی به اسرائیل تفهیم کرده است که راهی جز برجام وجود ندارد و به همین علت نفتالی بنت نیز عقب‌نشینی کرده است. امروز بار دیگر اتهامات علیه ایران است به علت عدم بازدید از مرکز کرج و به علت اینکه به گفت‌وگوهای وین بازنمی‌گردد. این ابهامات در مسیری افتاده‌اند که ممکن است جو را علیه ایران کند و ایران مشخصا باید این عرصه را مدیریت کند. نباید به شکلی حرکت کنیم که اجماع جهانی علیه ما صورت گیرد. امروز نیاز است علاوه بر دفاع از منافعمان، فرصت پیش آمده را نیز از دست ندهیم.
ارسال نظر