انریکه مورا به ایران پیشنهاد اقتصادی داد / قطر نماینده آمریکا برای حل مسائل منطقه‌ای است

آرمان ملی آنلاین - علیرضا پورحسین: مذاکرات در خصـــوص احیـــای برجام همچنان پر فراز و نشیب دنبال می‌شود. مشخصا در این برهه زمانی هرچند اروپا بر حفظ گفت‌وگوها به منظور نزدیک کردن دیدگاه‌‌های طرفین اصرار دارد اما باید دید در فضای داخلی آمریکا چه اتفاقاتی می‌افتد. مسئولان ایران در این میان بر این باور هستند که باید به خواسته‌های خود برسد و خطوط قرمز تعیین ‌شده از طرف ایران رعایت شود و در عین رعایت این خطوط، خواسته‌های آمریکا نیز تحقق یابد. مشخصا در این خصوص راه‌هایی وجود دارد که بسته به ابتکار طرف اروپایی، از هر کدام آن‌ها می‌توان استفاده کرد. در این میان انریکه مورا باید نتیجه سفر خود به ایران را ابتدا به کشورهای اروپایی و سپس به آمریکا گزارش دهد اما تا دستورالعمل آمریکایی‌ها به مورا اعلام نشود، نمی‌توان به طور قطع نسبت به سرنوشت مذاکرات احیای برجام اظهار نظر کرد. در راستای بررسی این فراز و نشیب‌ها، «آرمان‌ملی» گفت‌وگویی با محسن جلیلوند، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه داشته است که در ادامه می‌خوانید.

انریکه مورا با چه پیشنهادهایی به تهران آمده بود؟

مذاکرات احیای برجام به مرحله‌ای رسیده است که حاشیه آن از متنش پیشی گرفته است زیرا متن برجام در خصوص مسائل هسته‌ای بود که مشخصا در این خصوص توافق حاصل شده و در خصوص مواردی اختلاف وجود دارد که ارتباطی به مذاکرات برجام ندارد. به همین علت است که بن‌بست دو ماهه در مذاکرات بوجود آمد. پس از این اتفاقات انریکه مورا با یک پیشنهاد اقتصادی به تهران آمد تا شاید بتواند مذاکرات را از بن‌بست خارج کند. پیشنهادی که از سوی اروپا مطرح شده است که به نظر می‌رسد ایران روی خوشی به آن نشان داده است اما باید منتظر ماند و دید که نگاه روسیه و به خصوص آمریکا نسبت به آن چیست و در روزهای آینده چه اتفاقی رخ می‌دهد.

پیشنهاد اقتصادی اروپا به ایران شامل چه مواردی می‌شود؟

پس از وقوع جنگ در اوکراین، اقتصاد سیاسی بین‌الملل تغییر کرده و مشخصا سیاست بین‌الملل تابع اقتصاد سیاسی بین‌الملل است. از سوی دیگر حقوق بین‌الملل نیز تابع سیاست بین‌الملل است. برنامه هسته‌ای ایران نیز در این مسیر قرار گرفته است. بر همین اساس به نظر می‌رسد پیشنهاد اروپا این است که روسیه نفت خود را با تخفیف به چین به فروش برساند و ایران نیز نفت خود را به سمت اروپا سوق دهد و اروپا به جای خرید انرژی از روسیه، از ایران نفت و گاز خریداری کند. این برنامه و نظر انریکه موراست و امروز در آمریکا می‌خواهند در این خصوص رایزنی کرده و توافق نهایی را بدست آورند. انریکه مورا با این پیشنهاد پیش می‌رود که تحریم به صورت کلی از بازار انرژی ایران برطرف شود و اروپا نیز خریدار آن شود. قطر نیز در این میان می‌خواهد به نمایندگی از آمریکا مسائل منطقه‌ای را حل و فصل کند و به عنوان یک میانجی عمل کند. گفت‌وگوهای چندجانبه میان ایران، قطر، عربستان و امارات نیز مشخصا می‌تواند در این مسیر راهگشا باشد. باید توجه داشت که آمریکا نیز باید پیشنهادهای قطر و اروپا را بپذیرد و یک توافق دو طرفه حاصل شود. باید منتظر نظر آمریکایی‌ها نیز ماند. در این میان اولیانوف می‌گوید که پای خود را کنار کشیده است که نشان می‌دهد روسیه نیز از این روند رضایت ندارد اما ناگزیر است برای این که تمام بازار انرژی چین را بدست آورد، نفت ایران را به سمت اروپا سوق دهد. مشخصا چین نیز نمی‌خواهد دچار انباشت منابع شود زیرا ظرفیت چین برای دریافت نفت غیرمحدود نیست. در این میان جوزف بورل با خوشحالی عنوان می‌کند که به توافق نزدیک شده‌ایم اما تجربه نشان می دهد که همچنان باید منتظر نتیجه اصلی طرفین و نظرات باقی ماند.

آیا ممکن است در این میان باز هم شاهد بدقولی از سوی طرفین برجام باشیم؟

ایران بر این باور است که آمریکا بار دیگر بدعهدی خواهد کرد. در چنین شرایطی هرکدام نیز با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند. ایران با مشکلات اقتصادی مواجه شده و از سوی دیگر آمریکا نیز نگران این است که ایران به غنی سازی 90 درصد رسیده و از مرز 60 درصد عبور کند. طرفین همواره مسائل همدیگر را رصد می‌کنند و آگاه هستند چه اتفاقی در حال رخ دادن است.